مقررات اینکوترمز (Incoterms)
ملاک در هر عملیات تجاری، قرارداد منعقد شده بین طرفین است. در این خصوص دو بحث شرایط تحویل (Terms of Delivery) و شرایط پرداخت(Terms of Payment) بسیار ضروری می باشد.
شرایط تحویل بر اساس مقررات اینکوترمز(Incoterms)
هنگامیکه کالایی را خریداری می نمایید، آن را در زمان و مکان مشخصی به مالکیت خود در می آورید. شرایط فروش مرحله ای است که در آن مالکیت از فروشنده به خریدار منتقل شده و مورد حمل کالا و فعالیت های مربوط مورد توافق قرار می گیرد. زمانی که این خرید فراتر از مرزهای یک کشور صورت می گیرد و تحویل آن هزاران دلار هزینه در پی دارد و چندین روز بعد پرداخت صورت می گیرد، سوالاتی به ذهن متبادر می گردد:
- چه کسی پول را پرداخت می نماید؟
- نقطه انتقال مالکیت از فروشنده به خریدار کجاست؟
- انجام ترتیبات حمل و هزینه آن برعهده کیست؟
- چه کسی زیان یا خسارت وارده به محموله را در طی مسیر بر عهده می گیرد؟
شرایط حمل مقرراتی است که بر اساس آن مسئولیت های خریدار و فروشنده در قبال سفارش دادن، حمل کالا، پرداخت هزینه های حمل، تهیه بیمه کالا، پرداخت عوارض بندری و تقبل ریسک احتمالی ضرر و زیان کالا در مسیر حمل تعیین می شود. نقاط قابل قبول محدودی در طول مسیر وجود دارند که افراد از آنها برای انتقال مالکیت استفاده می کنند که عبارت اند از مبداء، بندر صادراتی، بندر وارداتی یا مقصد نهایی. در قرارداد مجموعه منظمی از قواعد بنام اینکوترمز وجود دارد. این قواعد دارای بار حقوقی بوده و شامل تعهدات و وظایف خریدار و فروشنده است. بازرگانان بجای توصیف جزئیات کامل آنچه مورد نظر آنهاست، می توانند به یکی از این قواعد ارجاع دهند. اینکوترمز یک اصطلاح جهانی است و فقط به یک کشور یا منطقه محدود نمی شود که همه راه های ممکن برای تقسیم مسئولیت ها و تعهدات بین دو طرف را در نظر می گیرد. باید توجه داشت که از نگاه فورواردر و متصدی حمل و نقل، اینکوترمز تنها برای آگاهی بیشتر ملاک بوده و اینکوترمز شرایط بین خریدار و فروشنده است، نتیجه آنکه برای فورواردر و متصدی حمل تنها طرف قرارداد حمل با خود ملاک است.
مسئولیت ها و تعهدات اصلی موجود در قوانین اینکوترمز
- نقطه تحویل (Point of Delivery)
- هزینه های حمل و نقل (Transportation Costs)
- تشریفات ورود و صدور (Export and Import Formalities)
- هزینه بیمه (Insurance Cost)
قوانین و اصطلاحات اینکوترمز در رابطه با حمل و نقل عمومی
(EXW) Ex Works
فروشنده کالا را در مکانی مثل انبار یا کارخانه در اختیار خریدار می گذارد تا مرحله حمل و نقل آن انجام شود. در واقع در این فرایند فروشنده هیچ مسئولیتی در رابطه با شیوه حمل و نقل، محل دقیق تحویل، ریسک های احتمالی در هنگام بارگیری، تخلیه و تشریفات گمرکی ندارد و در واقع پس از تحویل بار هیپ خطری وی را تهدید نمی نماید.
(FCA) Free Carrier
فروشنده کالا را در مکانی مثل انبار یا کارخانه به اولین حامل که می تواند خود خریدار با شخص منتخب وی باشد می سپارد و زمانی که خریدار تمام هزینه ها را بر عهده گرفت و کالا به اولین حامل تحویل داده شد، ریسک به طور کلی از بین می رود. در واقع اگر در هنگام بارگیری اتفاقی بیفتد، فروشنده مقصر است.
(CPT) Carriage Paid to
کالا تا مبدا اصلی مثلاً رساندن کالا به فرودگاه یا بندر موردنظر خریدار، رسانده می شود و تا به اینجا تمام هزینه ها و مسئولیت ها بر عهده شخص فروشنده است.
(CIP) Carriage and Insurance Paid to
این اصطلاح کاملاً شبیه به CPT است با این تفاوت که فروشنده باید هنگام بارگیری کالا را بیمه نیز نماید تا در صورت بروز هرگونه خسارت بیمه این هزینه ها را بپردازد.
(DPU) Delivered at Place Unloaded
تمام هزینه ها و مسئولیت ها در رابطه با بسته بندی، بارگیری، تشریفات قانونی لازم در کشور صادرکننده، ترخیص کالا از گمرک در کشور واردکننده، مجوز صادرات، اسناد مورد نیاز گمرک و کلیه حقوق و عوارض گمرکی و تخلیه بر عهده فروشنده است اما چنانچه هنگام تخلیه خطری کالا را تهدید نماید، هزینه ها و مسئولیت بر عهده خریدار است.
(DAP) Delivered at Place
این اصطلاح کاملاً شبیه اصطلاح قبلی است با این تفاوت که در DPU مقصد نهایی کالا و مقصد تخلیه بار یکی نیست اما در DAP کالا دقیقاً در مقصد نهایی تخلیه خواهد شد.
(DDP) Delivered at Duty Paid
فروشنده مسئول تحویل کالا به محل مشخص شده در کشور خریدار است و کلیه هزینه را برای رساندن کالا می پردازد اما مسئولیتی در قبال تخلیه بار ندارد. فروشنده مسئول ترخیص کالا از گمرک در کشور خریدار و همچنین پرداخت عوارض و مالیات و اخذ مجوزها و مراحل قانونی لازم از مقامات آن کشور است.
قوانین و اصطلاحات اینکوترمز در رابطه با حمل و نقل دریایی
(FAS) Free Alongside Ship
مسئولیت فروشنده وقتی کالا را در محلی که خریدار آن را مشخص کرده که می تواند کنار کشتی و یا روی دُبه باشد، تحویل دهد، به پایان می رسد. همچنین فروشنده ملزم به ترخیص کالا برای صادرات می باشد.
(FOB) Free on Board
فروشنده تمام هزینه ها و خطرات را تا زمانی که کالا را در کشتی بارگیری کند متحمل می شود. ترخیص کالا نیز با فروشنده بوده و خریدار هزینه های حمل دریایی؛ بارنامه، بیمه، تخلیه و هزینه حمل ونقل از مبداء تا مقصد را می نماید.
(CFR) Cost and Freight
فروشنده هزینه حمل کالا را تا بندر مقصد بر عهده می گیرد اما ریسک های احتمالی فقط تا زمانی بر عهده اوست که کالاها در کشتی کشور صادرکننده بارگیری شده باشند.
(CIF) Cost, Insurance and Freight
فروشنده هزینه حمل کالا و بیمه را تا زمانیکه بار به مقصد برسد می پردازد اما با تحویل بار دیگر متحمل هیچگونه ریسکی نخواهد شد. تفاوت این اصطلاح با CFR در این است که فروشنده موظف است هنگام حمل و نقل کالا را بیمه نیز نماید. CIF فقط در مورد حمل و نقل دریایی بدون کانتینر مورد استفاده قرار می گیرد و برای سایر روش های حمل و نقل باید CIP جایگزین شود.
بر اساس هر کدام از اصطلاحات بالا، خریدار و فروشنده موظف اند تا وظایف خود را بر آن اساس انجام دهند اما در صورتیکه طرفین مایل به تغییر هرکدام از شرایط بالا باشند بایستی طی قراردادی واضح تغییرات دلخواه را ایجاد کنند.
مقایسه اینکوترمز 2010 و 2020
- تغییر قوانین بارنامه داخلی در اینکوترمز FCA
گاهی اوقات فرستنده بر اساس الزامات اعتبار اسنادی لازم است تا بارنامه On-Board که معنی آن این است که محموله برای حمل، روی کشتی بارگیری شده است را داشته باشد و چنانچه محموله در جایی غیر از بندرگاه بارگیری شده باشد(که معمولاً در FCA این چنین است)، هنوز کشتی وجود ندارد تا چنین بارنامه ای صادر شود. براین اساس، در اینکوترمز 2020، خریدار می بایست به متصدی حملی که انتخاب کرده، دستورالعمل صدور بارنامه on-board پیش از بارگیری روی کشتی را بدهد که البته متصدی حمل حق دارد که این دستورالعمل را نپذیرد. در واقع این موضوع بیشتر جنبه همکاری بین خریدار و فروشنده برای کمک به فروشنده جهت تامین الزامات اعتبار اسنادی را دارد.
- تغییر بیمه در CIF و CIP
در CIF وضعیت بیمه همچنان ثابت است و بیمه با هزینه فروشنده اتخاذ می شود. در CIP اکنون تصمیم گرفته شده تا فروشنده ملزم شود بیمه ای را بپردازد که کلیه خطرات را پوشش دهد. در اینکوترمز 2010 مسئولیت فروشنده برای تهیه بیمه تحت ترم CIP مسئولیتی حداقلی در حد بیمه Clause C بود، درحالیکه در اینکوترمز 2020، این مسئولیت به تهیه بیمه حداکثری در حد Clause A تغییر یافته است.
- امکان استفاده از وسیله حمل و نقل شخصی در FCA، DAP،DPU و DDP
- تغییر DAT به DPU که یعنی محل مقصد می تواند ترمینال، انبار گمرکی، انبار صاحب کالا یا هر محل دیگر مورد توافق طرفین باشد.
#حمل و نقل داخلی و بین المللی_ فورواردری
#سازمان فیاتا
#دفتر حقوقی بین المللی خباز و همکاران
