بارفرابری

بارفرابر (Freight Forwarder)؛ شخصی است که به موجب قرارداد و به منظور ارائه خدمات خود به مشتری به حمل کالای او مبادرت نموده، هرچند الزاماً به طور عملی کار حمل را انجام ندهد.

مطابق با مقررات بارفرابری فیاتا (FIATA Model Rules of Freight Forwarding) خدمات بارفرابری عبارت است از هر نوع خدمات مربوط به حمل و نقل تلفیقی یا ترکیبی، انبارداری، جابه جایی، بسته بندی یا توذیع کالا و همچنین خدمات جنبی و مشورتی ازجمله امور مالیاتی و گمرکی و اظهار کالا به مراجع رسمی، تامین پوشش بیمه ای برای کالا، دریافت یا پرداخت وجوه و تهیه یا صدور اسناد مربوط به کالا.بار فرابر در سمت کارگزار/نماینده (As Agent)، نقش سنتی بارفرابری را داراست و وظیفه اصلی او مراقبت و دقت در انتخاب عوامل است و نه تنها عملیات حمل را انجام نمی دهد؛ بلکه بارنامه نیز صادر نمی نماید. بار فرابر در سمت کارکیا (As Principal)، با صدور سند حمل (بارنامه) مسئولیت شبکه ای عملیات حمل را برعهده می گیرد و مسئولیت اشخاص و پیمانکارانی را که برای اجرای حمل به کار می گیرد، می پذیرد. بارفرابر در این سمت، به عنوان حمل کننده (As Carrier) قبول مسئولیت می نماید. در این سمت باید توجه داشت که در برابر مشتری و کارفرما از همان مفاد و شرایطی استفاده نمود و برخوردار شد که حمل کنندگان واقعی یا Actual Carriers در برابر شخص وی برخوردار هستند. حمل کننده درواقع تنها شخصی که عملاً حمل کالا را انجام می دهد نیست؛ بلکه به کسی که قرارداد حمل را امضاء می نماید اتلاق می شود، اعم از اینکه خود دارای وسیله نقلیه لازم باشد و یا آن را در اختیار یا تحت پوشش بگیرد. هرگاه بارفرابر در عین تصدی حمل، خود با وسایل تحت اختیار خود عملیات حمل را انجام دهد، سمت (Performing Carrier) را دارا می گردد.

یک بارفرابر درصورتیکه مسئولیت حمل کننده/گان را به عنوان (As Carrier ) را بدون آنکه داشتن وسایط نقلیه لازم بر عهده گیرد، یک (NVO-MTO) به شمار می رود.

 این عبارت مخفف (Non Vessel Operating Multimodal Transport Operator) می باشد. این نوع از MTO را می توان به شرح زیر معرفی نمود:

1. بارفرابر تمام عیار که شیوه های حمل را در اختیار گرفته و کنترل نموده و ترتیبات حمل را از مبداء تا مقصد تحت یک سند حمل واحد مانند بارنامه فیاتا را می دهد.

2. بارفرابر به عنوان NVO-MTO که حمل کالا را از بندر به بندر تحت یک بارنامه داخلی (House B/L)  یا بارنامه دریایی ترتیب داده است.

3. بارفرابر به عنوان NVO-CC که برنامه منظم حمل از نقاط یا بنادر معین به نقاط یا بنادر معین را طبق برنامه ای مشخص از قبل اعلام و به تلفیق و حمل محمولات تحت بارنامه داخلی یا بارنامه فیاتا مبادرت می نماید. فایده عملی این تقسیم بندی در بحث مسئولیت فورواردر و حمل کننده در برابر صاحب کالا می باشد. قرارداد منعقد شده بین بارفرابر و فرستنده/صاحب کالا، حیطه مسئولیت های یک بارفرابر را از منظر ایفا کردن نقش کارکیا یا کارگزار مشخص می نماید. محدوده این مسئولیت  را قوانین و مقررات ناظر بر همان شیوه حمل، قوانین ملی حاکم و قوانینی اینکوترمز تعیین می کند. میزان و نوع مسئولیت ها به موجب قرارداد و به تبع آن بارنامه معلوم می گردد و قراردادها و بارنامه ها نیز براساس کنوانسیون های بین المللی ناظر بر همان شیوه حمل تنظیم می گردد.

 کنوانسیون های ناظر بر حمل دریایی عبارت اند از:

1. لاهه

2. لاهه ویزبی

3. هامبورگ

4. روتردام

 کنوانسیون های ناظر بر حمل جاده ای عبارت اند از:

1. CMR

2. TIR

کنوانسیون های ناظر بر حمل ریلی عبارت اند از:

1. COTIF

2. SMGS

کنوانسیون های ناظر بر حمل هوایی عبارت اند از:

1. WARSHAWA

مهمترین بارنامه به بارنامه حمل چند وجهی فیاتا P.B.I معروف است که در آن از نظام یکنواخت مسئولیت استفاده شده است و صادرکننده در قبال مشتری برای جبران خسارت مسئولیت معینی دارد و مورد قبول شبکه بانک های جهانی است و به تایید اتاق بازرگانی بین المللی رسیده است.

سوابق دفتر حقوقی خباز و همکاران